2015-02-27
Dwóch norweskich naukowców wygrało nagrodę Nobla z zakresu fizyki oraz medycyny za prace opublikowane w języku angielskim. Historyk nauki Michael Gordin wyjaśnia dlaczego angielski jest tak dobrze usytuowany w świecie nauki.

Pojęcia takie jak permafrost, hydrogen, oxygen mają swoje korzenie w języku rosyjskim, greckim czy francuskim. Ukuto je jednak wiele lat temu, natomiast w dzisiejszych czasach praktycznie wszystkie istotne odkrycia formułuje się w języku angielskim.

Przykładem mogą być wspomniani Norwegowie - May-Britt oraz Edvard Moser, którzy swoje prace opublikowali po angielsku, nie zawsze tak jednak było.

Język nauki w 1900 roku

,,Do połowy XVII wieku na miano języka nauki zasługiwała niewątpliwie łacina, jednak stopniowo zaczęło się to zacierać wraz z coraz częstszymi pracami przedstawianymi w językach ojczystych ich autorów, co prawdopodobnie zapoczątkował Galileusz, pisząc po włosku" - zdradza Piotr Witkowski z warszawskiej szkoły językowej EnglishForYou.pl.

Na początku XX wieku czymś naturalnym była sytuacja, że język nauki stanowi swoistą mieszankę francuskiego, niemieckiego i angielskiego, przy czym za dominujący należałoby uznać język niemiecki.

Pierwszym radykalnym zwrotem w porządku naukowym była I wojna światowa, w wyniku której badacze z Belgii, Francji i Wielkiej Brytanii zaczęli bojkotować niemieckich i austriackich naukowców, m.in. uniemożliwiając im publikacje w zachodniej literaturze.

W ten sposób powstały dwa bloki naukowe w Europie, a wraz z nimi zaczęto zakładać pierwsze oficjalne instytucje takie jak Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej, które posługiwały się angielskim bądź francuskim, tymczasem niemiecki znalazł się na marginesie. Trend ten objął również USA, gdzie antyniemieckie emocje przełożyły się na zakaz nauki i posługiwania się niemieckim, co utrzymywało się aż do 1923 roku.

,,Dziś pewnie trudno nam to sobie wyobrazić, ale przez kilka lat po I wojnie światowej nauka niemieckiego była zakazana dla dzieci poniżej 10 roku życia" - dodaje Witkowski z EnglishForYou.pl. - ,,Na szczęście dziś sami możemy decydować o tym jaki język obcy chcemy opanować, najczęściej w modelu języka angielskiego jako podstawy plus jeden dodatkowy język, najczęściej niemiecki lub francuski."

Rosnąca rola angielskiego na świecie

W latach 20-tych XX wieku, w stosunkach międzynarodowych pojawiło się coś na kształt izolacjonizmu, co zmniejszyło popularność nauki języków obcych. Równolegle USA znacznie zwielokrotniły nakłady na badania naukowe, co skutkowało ściąganiem do Ameryki wybitnych specjalistów z całego świata. Wszystko to sprzyjało centralizacji świata nauki, który po II wojnie światowej był już w pełni zorientowany na angielski.

Ciekawą ilustracją do tego tematu jest historia słowa: oxygen, czyli tlenu. Termin ukuto w 1770 roku przez francuskich chemików, który badał proces spalania. ,,Oxygen" jest połączenie słów ,,kwas" oraz ,,robić" z greki. Anglosasi zaadaptowali słowo oxygen, choć Niemcy stworzyli termin ,,Sauerstoff" na substancje kwasu. Genezy rozmaitych terminów naukowych mogą więc być bardzo różne, za to współcześnie angielski uchodzi niezaprzeczalnie za język międzynarodowej społeczności i to nie tylko w sferze nauki. 

Nadesłał: fenrill